ISO 14001:2015 Çevre Yönetim Sistemi

Sanayi Devrimi’nden itibaren her türlü üretim faaliyetinin ve insan nüfusunun aritmetik olarak artması, beraberinde tüketimin de aritmetik olarak artmasına neden olmuştur. Tüketim arttıkça da çevreye bırakılan atık miktarı zaman içerisinde bir hayli artış göstermiştir. Öyle ki dünyanın birçok bölgesinde çevreye bırakılan atıklar, insanlar ve diğer canlılar için hayati tehlike ifade eden kritik noktalara ulaşmıştır. Bu kritik durum, kimi ülkeleri ve uluslararası kuruluşları çevre konusunda sorumluluk ve inisiyatif almaya itmiştir. Bu doğrultuda doğayı ve çevreyi korumak adına Çevre Yönetim Sistemi fikrini ortaya çıkmıştır. Çevre Yönetim Sistemi; doğal kaynak kullanımının azaltılması, doğal yaşam ortamına verilen zararların minimum düzeye indirilmesini amaçlayan, risk analizleri tabanında kurulan bir yönetim modelidir. Çevre kirliliğine karşı duyarlı olan ülkelerin 1993 yılımda bir araya gelerek oluşturdukları Rio zirvesini takiben ISO tarafından 1996 yılında ISO 14000 Standartları yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi bu standart serisinin temelini oluşturmaktadır. ISO 14001, bir ürün standardı değil bir hizmet (yönetim) standardıdır. Ne üretildiği ile değil ürünlerin nasıl üretildiği ile ilgilenmektedir. İşletmelerin üretim sürecinde çevreyle olan ilişkileri ele alınmaktadır.

 • Çevre kirliliği kademeli bir şekilde azalır. Kamu sağlığı korunur. Canlılara (bitkilere ve hayvanlara) zarar vererek ekosistemin dengesini bozan etmenler en aza indirilir.
•  Çevresel etkilerden kaynaklı maliyetler azalır.
•  Tüketicilerin ve vatandaşların çevreyle ilgili hassasiyetlerine ve beklentilerine uygun hareket edilmiş olur. Bu sayede bilinçli tüketicilere ulaşarak onları kazanma şansı artar.
• Kuruluş, çevreye duyarlı firma imajına sahip olur. Tüketiciler ve toplum nezdindeki prestiji yükselir.
• Kuruluşu hem ulusal hem de uluslararası rekabette güçlü kılar ve sektöründe tercihe şayan firma haline getirir.
• ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi standardının gereklilikleri karşılandığında mevzuattan kaynaklı yükümlülükler de büyük oranda karşılanmış olmaktadır.
•  İşletme faaliyetlerini ulusal ve uluslararası standartlara ve mevzuata uygun hale getirerek olası yaptırımlardan ve yasal problemlerden korur.
•  Acil durumlarda meydana gelebilecek çevresel etkiler ortadan kaldırılır ya da en aza indirgenir.
•  İşletme çalışanlarında çevre duyarlılığının artmasını sağlar. Çevreye zarar vermeyip, koruyan bir işletmede çalıştıkları için çalışanların kuruluşa olan bağımlılıkları artar.

ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi Belgesi edinmek isteyen kuruluşlar öncelikle işletme bünyesinde ISO 14001 sistemini kurmalıdırlar. Takiben bir danışmanlık kuruluşu tarafından risk değerlendirmeleri yapılarak denetimler gerçekleştirilebilir. Bu aşamada, talepte bulunan kuruluş ile çevresel etkiler üzerine risk değerlendirme denetimi yapılır ve rapor hazırlanır. Rapor marifetiyle, tedbir alınması gereken hususlar tespit edilir. Varsa uygunsuzluklar giderilir. Hazırlık aşamasındaki denetim ve değerlendirmeler sayesinde asıl denetimlere hazır hale gelen firma, akredite edilmiş bir belgelendirme kuruluşu tarafından denetlenmektedir. Firma, bu denetimleri ISO 14001 Çevre Yönetim Sistemi standartlarına uygun olarak tamamladığı takdirde Çevre Yönetim Sistemi Belgesi almaya hak kazanmaktadır.